Bất động sản toàn cầu trước áp lực minh bạch

Jones Lang LaSalle (JLL) vừa công bố ấn phẩm Chỉ số minh bạch đối với thị trường bất động sản toàn cầu và cho hay, bê bối Panama không chỉ đặt ra những tồn tại của các thị trường quy mô nhỏ, ngay cả các ông lớn dẫn đầu như London (Anh), New York (Mỹ) và Sydney (Australia) cũng bị chú ý.

Giám đốc Nghiên cứu toàn cầu JLL, Jeremy Kelly cho biết, các quốc gia này đã tiến hành các biện pháp cụ thể để cải thiện hơn nữa tính minh bạch và điều này cho thấy cái nhìn lạc quan trong dài hạn.

Cụ thể, Chính phủ Anh đã công bố một loạt các biện pháp nhằm tăng cường tính minh bạch cả trong nước và trên toàn cầu. Anh là nước đầu tiên trong nhóm các nền kinh tế lớn (G20) cam kết sẽ công khai thông tin bất động sản thuộc sở hữu của các công ty thực hiện giao dịch mua bán tại Anh.

Australia và Mỹ cũng đã có những động thái cải thiện tính minh bạch trên thị trường, bao gồm cả lĩnh vực bất động sản. Theo đó, Mỹ sẽ thí điểm chính sách minh bạch tại Manhattan và Miami. Tại hai địa phương này, các công ty tham gia giao dịch bất động sản bằng tiền mặt phải công bố thông tin về quyền sở hữu của mình. 10 quốc gia khác cũng cam kết thực hiện minh bạch hóa thông tin về sở hữu bất động sản, như Pháp, Italy, Mexico, Nigeria, Tây Ban Nha…

Ông Kelly nhận định, năm 2016 sẽ đánh dấu một bước chuyển mình về sự minh bạch bất động sản. Sau vụ việc rò rỉ hồ sơ Panama, nhiều quốc gia chắc chắn sẽ tham gia vào phong trào phát triển quốc tế đề cao sự công khai về lợi ích của chủ sở hữu.

Nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Mỹ, đang thí điểm tăng cường các công cụ cải thiện tính minh bạch thị cho thị trường bất động sản.

Một yếu tố quan trọng khác hỗ trợ cải thiện tính minh bạch là sự phát triển của công nghệ. Công nghệ cho phép đánh giá chi tiết hơn về mô hình hoạt động của thị trường bất động sản. Cơ sở dữ liệu về các tài sản hữu hình, các giao dịch đầu tư, dữ liệu về khách thuê, chủ nhà và trị giá các giao dịch sẽ liên tục mở rộng, được cập nhật thường xuyên liên tục với thông tin thực (real-time) cho thấy những bước tiến khả quan. Kỷ nguyên của “dữ liệu mở” đang nổi dậy và góp phần không nhỏ vào việc tăng độ minh bạch cho thị trường.

Tác động của “bất động sản công nghệ cao” (prop-tech) đã được sử dụng rộng rãi tại các thị trường có chỉ số minh bạch cao như Mỹ, Anh, Đức và Pháp. Đây là những thị trường dẫn đầu trong việc sử dụng công nghệ cao để cải tiến các quy trình thực hiện giao dịch, xây dựng cơ sở dữ liệu trực tuyến một cách hiệu quả và cho phép sử dụng dữ liệu này dễ dàng và linh hoạt.

Tại một số thị trường đang hoặc mới nổi, chính quyền cũng đã chủ động hơn trong việc sử dụng công cụ ghi nhận dữ liệu trực tuyến, thông tin kỹ thuật số và cải thiện khả năng tiếp cận thông tin. Trong trung hạn, các quốc gia có thể đi tắt đón đầu xu hướng bằng việc đưa công nghệ kỹ thuật cao vào sử dụng, tối ưu hóa quy trình thu thập dữ liệu.

Lượng vốn đổ vào thị trường bất động sản toàn cầu cũng là một yếu tố bảo lãnh cho việc cải thiện tính minh bạch trong tương lai. Ông Kelly phân tích, bất động sản đang trở thành một loại tài sản ngày càng phổ biến đối với đông đảo các nhà đầu tư, và trong thập kỷ tới chúng ta sẽ có thể thấy đầu tư trực tiếp vào bất động sản thương mại toàn cầu sẽ vượt hơn 1.000 tỷ đôla Mỹ mỗi năm. Những tiêu chuẩn về minh bạch vốn được công nhận sẽ được điều chỉnh và thậm chí sẽ được nâng cao khi việc phân bổ vốn vào bất động sản tăng.

JLL cho rằng, khi thực hiện báo cáo về chỉ số minh bạch bất động sản toàn cầu (GRETI) vào năm 2018, sẽ có thêm một nhóm minh bạch mới – nhóm “siêu minh bạch”, một chuẩn mực mới mà ngay cả các quốc gia ở vị trí minh bạch hàng đầu hiện nay cũng chưa thể đáp ứng được. Tuy vậy, việc này đòi hỏi nhiều thời gian.

Tốc độ cải thiện tính minh bạch toàn cầu sẽ chậm. Đây là bản chất của cuộc chơi. Các thị trường dẫn đầu sẽ đẩy cao hơn nữa những tiêu chuẩn về sự minh bạch, các thị trường năng động “bán minh bạch” sẽ tiếp tục cải thiện. Chống rửa tiền và minh bạch thông tin sở hữu sẽ là những vấn đề được quan tâm, trong khi đó công nghệ phát triển sẽ có thể tạo ra những dịch chuyển trong mô hình kỹ thuật cũng như tạo ra những cách thức mới để đạt đến sự minh bạch hơn.

Vũ Lê